Dit gedeelte zal binnenkort verder worden gevuld! Heb je nog oude foto's en/of berichten? Stuur ze dan naar info@carnavalinoldenzaal.nl zodat dit gedeelte verder kan worden uitgebreid!

2020

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Rob & Sik Bert
Rob Hofland & Bert Kock
de OelewappersHertog Johan & Sik Stijn
Johan & Stijn Tijdhof
de SpanvöggelMarkies Ronald & Rentmeester Erik
Ronald Wubben & Erik Maathuis
de MarkloawenGraaf Martin, Gravin Patricia & Sik Michael
Martin Damhuis, Patricia Urbach & Michael Beuvink
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bart & Sik Lars
Bart & Lars Iepma
de ThijdarrenOpperdar Rob & Sik Sten
Rob Giesselink & Sten Bijen
de GlasbloazersVorst Patrick & Sik Marcel
Patrick & Marcel Haarsma
de VennemuskesJonkheer Gerben & Secondant Stephan
Gerben Groener & Stephan Wijering
BarrakkusOpperkrot Esther
Kim Dijkhuijs & Marwin Wigger
CV SchuddebuikBaron René & Lakei Mark
René Hommels & Mark Punte
Jan Kip trofee:Charles Rijssemus

2019

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Nelis & Sik Ronald
Niels Seinen & Ronald Reudink
de OelewappersHertog Marco & Sik Dennis
Marco Heidemann & Dennis Veldscholten
de SpanvöggelMarkies Roy & Rentmeester Coen
Roy Laarveld & Coen Veldhuis
de MarkloawenGraaf Coen, Gravin Yvonne & Sik Thijs
Coen Streppel, Yvonne oude Ophuis & Thijs Streppel
de Blaanke BoeskeulkesVorst Jaap II & Sik Stef
Jaap Vaneker & Stef Nijhuis
de ThijdarrenOpperdar Maikel & Sik Stefan
Maikel te Nijenhuis & Stefan Onclin
de GlasbloazersVorst Patrick & Sik Martin
Patrick Davina & Martin Zellen
de VennemuskesJonkheer Marcel & Secondant Jarno
Marcel & Jarno Oude Spraaksté
BarrakkusOpperkrot Esther
Esther Wolbert
CV SchuddebuikBaron Sander & Lakei René
Sander Reerink & René Hommels
Jan Kip trofee:Laurens Spit

2018

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Han & Sik Boudewijn
Han van Benthem & Boudewijn Platvoet
de OelewappersHertog Sven & Sik Lars
Sven & Lars Lulofs
de SpanvöggelMarkies Gerald & Rentmeester Martijn
Gerald & Martijn Velthuis
de MarkloawenGraaf Michael, Gravin Petra & Sik Benjamin
Michael Beuvink, Petra Agterbos & Benjamin Urbach
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bart & Sik Ron
Bart Kip & Ron Loohuis
de ThijdarrenOpperdar Mark & Sik Brian
Mark Haverkort & Brian Smit
de GlasbloazersVorst Jos & Sik Ronald
Jos Bruns & Ronald van der Vegte
de VennemuskesJonkheer Jordy & Secondant Collin
Jordy Verbeek & Collin Konink
BarrakkusOpperkrot Rutger
Rutger Zwarthof
CV SchuddebuikBaron Jordy & Lakei Thijs
Jordy Monninkhof & Thijs Bosch
Jan Kip trofee:Marcel Snijders

2017

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Bas & Sik René
Bas Huijsmans & René Falkmann
de OelewappersHertog Hans & Sik Michiel
Hans Blankenau & Michiel Brouwer
de SpanvöggelMarkies Roland & Rentmeester Erwin
Roland Spit & Erwin Hoogstra
de MarkloawenGraaf Michel, Gravin Debbie & Sik Andries
Michel Lotgerink, Debbie van Leeuwen & Andries Minnegal
de Blaanke BoeskeulkesVorst Teun & Sik Mart
Teun Wiegers & Mart Davina
de ThijdarrenOpperdar Olivier & Sik Floris
Olivier & Floris Ensink
de GlasbloazersVorst Bart & Sik Thomas
Bart Dijkhuis & Thomas Kreeft
de VennemuskesJonkheer Danny & Secondant Marcel
Danny Behrens & Marcel Velthuis
BarrakkusOpperkrot Antoon
Antoon Koehorst
CV SchuddebuikBaron Bart & Lakei Tim
Bart Grobbe & Tim Leusink
Jan Kip trofee:Hans Lubbers

2016

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Bartholomeus & Sik Tim
Bart & Tim Grönefeld
de OelewappersHertog Frank & Sik Bert
Frank Vastert & Bert Loohuis
de SpanvöggelMarkies Niek & Rentmeester Joffrey
Niek Egbers & Joffrey Bloemen
de MarkloawenGraaf Phil, Gravin Sas & Sik Henk
Phil Lucassen, Saskia Lucassen-Zwarteveen & Henk Günther
de Blaanke BoeskeulkesVorst Yannick & Sik Jeffrey
Yannick Kropmans & Jeffrey Beene
de ThijdarrenOpperdar Martin & Sik Arjan
Martin Zwiep & Arjan Langenhof
de GlasbloazersVorst Remon & Sik Robin
Remon & Robin Post
de VennemuskesJonkheer Marcel & Secondant Frans
Marcel Collet & Frans Bossink
BarrakkusOpperkrot Thijs
Thijs Streppel
CV SchuddebuikBaron Rogier & Lakei Niek
Rogier Engelbertink & Niek Tönis
Jan Kip trofee:Wim Gaalman

2015

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Frans & Sik Herman
Frans Munsterhuis & Herman Bodewes
de OelewappersHertog Gait & Sik Edwin
Gerrit Schouten & Edwin Boevink
de SpanvöggelMarkies Tim & Rentmeester Alex
Tim Grundel & Alexander Beld
de MarkloawenGraaf Sander, Gravin Ellen & Sik Bruno
Sander Koppelman, Ellen Linderhof & Bruno van den Heuvel
de Blaanke BoeskeulkesVorst Rik & Sik Mathieu
Rik Bodewes & Mathieu Paalhaar
de ThijdarrenOpperdar Rick & Sik Nan
Rick Verwaal & Nan Teussink
de GlasbloazersVorst Peter & Sik Leo
Peter Olde Daalhuis & Leo Linderhof
de VennemuskesJonkheer Toon & Secondant Frank
Tonnie Stinenbosch & Frank Olde Daalhuis
BarrakkusOpperkrot Boet
Boet Huijsman
CV SchuddebuikBaron Ronny & Lakei Henk
Ronny Neef & Henk van Ringen
Jan Kip trofee:Hans Sweers

2014

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Patrick & Sik Peter
Patrick van Gils & Peter Wiegers
de OelewappersHertog Jordy & Sik René
Jordy van Duiven & René van der Zande
de SpanvöggelMarkies Mart & Rentmeester Niek
Mart Klieverik & Niek Roord
de MarkloawenGraaf Ron, Gravin Ilona & Sik Nol
Ron Agterbos, Ilona Günther & Arnold van Gemmert
de Blaanke BoeskeulkesVorst Oane & Sik Rolf
Anne Willemsen & Rolf van Ringen
de ThijdarrenOpperdar Arjan & Sik Robert
Arjan Langenhof & Robert Sprakel
de GlasbloazersVorst Ronald & Sik Niels
Ronald Linderhof & Niels Schuur
de VennemuskesJonkheer Johnny & Secondant Herwy
Johnny Hesselink & Herwy Behrens
BarrakkusOpperkrot Manon
Manon Smeing
CV SchuddebuikBaron Tim & Lakei Thijs
Tim Leusink & Thijs Tönis
Jan Kip trofee:Wim Goldschmidt

2013

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Bart & Sik Roy
Bart Velthuis & Roy Niehof
de OelewappersHertog John & Sik Frank
John Roord & Frank Vastert
de SpanvöggelMarkies Richard & Rentmeester Bas
Richard Agterbos & Bas Polhuis
de MarkloawenGraaf Peter, Gravin Daphny & Sik Marc
Peter Vreeswijk, Daphny Somhorst & Marc Schaepers
de Blaanke BoeskeulkesVorst Lex & Sik Tim
Lex Loohuis & Tim Beckmann
de ThijdarrenOpperdar Marco & Sik Peter
Marco de Vos & Peter Kortebein
de GlasbloazersVorst Erik & Sik Henry
Erik Christenhusz & Henry Smelt
de VennemuskesJonkheer Jeroen & Secondant Bas
Jeroen Koop & Bas Nijhof
BarrakkusOpperkrot Marion
Marion Vreeswijk
CV SchuddebuikBaron Mike & Lakei Daan
Mike Kremer & Daan Breukel
Jan Kip trofee:Herman & Henriëtte Grunder

2012

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Erwin & Sik Ton
Erwin Brookhuis & Ton Olde Weghuis
de OelewappersHertog Hans & Sik Hennie
Hans Boersma & Hennie Klumper
de SpanvöggelMarkies Ruud & Rentmeester Huub
Ruud Koop & Huub Bulthuis
de MarkloawenGraaf Endrie, Gravin Carole & Sik Ron
Endrie Nijhuis, Carole Jeunink & Ron Agterbos
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bart II & Sik Milan
Bart Leussink & Milan Greeven
de ThijdarrenOpperdar Sander & Sik Michel
Sander Baak & Michel Haghuis
de GlasbloazersVorst Henry & Sik Herman
Henry Smelt & Herman Rolink
de VennemuskesJonkheer Bas & Secondant Coen
Bas de Leeuw & Coen Otto
BarrakkusOpperkrot Dennis
Dennis Jansen
CV SchuddebuikBaron Peter & Lakei Niek
Peter de Gunst & Niek Tönis
Jan Kip trofee:Herman Bodewes

2011

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Jeroen & Sik Hugo
Jeroen Kasteel & Hugo Segerink
de OelewappersHertog Peter & Sik Aloys
Peter & Aloys Roord
de SpanvöggelMarkies Bert & Rentmeester Jeroen
Bert Hemelt & Jeroen Jansen
de MarkloawenGraaf Marwin, Gravin Tessa & Sik Boet
Marwin Wigger, Tessa Postma & Boet Huijsman
de Blaanke BoeskeulkesVorst Joris & Sik Jaap
Joris ten Wolde & Jaap Loohuis
de ThijdarrenOpperdar Robert & Sik Peter
Robert Sprakel & Peter Kortebein
de GlasbloazersVorst Leo & Sik Peter
Leo Linderhof & Peter Olde Daalhuis
de VennemuskesJonkheer Alexander & Secondant Hans
Alexander van Cann & Hans Bijkerk
BarrakkusOpperkrot Sander
Sander Steenbergen
CV SchuddebuikBaron Thijs & Lakei Tim
Thijs Tönis & Tim Leusink
Jan Kip trofee:Theo Padberg

2010

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Tim & Sik Cor
Tim & Cor-Stephan Snijders
de OelewappersHertog Peter & Sik Jeroen
Peter Ekelhof & Jeroen Engelbertink
de SpanvöggelMarkies Renë & Rentmeester Maikel
René Mulder & Maikel Kamphuis
de MarkloawenGraaf Richard II, Gravin Marita & Sik Bruno
Richard Jeunink, Marita van den Heuvel & Berno Doornbos
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bas II & Sik Daan
Bas Vos & Daan Spit
de ThijdarrenOpperdar Tonnie & Sik Carel
Tonnie Jansen & Carel Prein
de GlasbloazersVorst Patrick & Sik Christian
Patrick Smellink & Christian Bos
de VennemuskesJonkheer Gerard & Secondant Gerard
Gerard Bossink & Gerard Verbeek
BarrakkusOpperkrot Dennis
Dennis Veldscholten
CV SchuddebuikBaron Bastian & Lakei Edwin
Bastian Nijhuis & Edwin Post
Jan Kip trofee:Piet Bruijsten

2009

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins John & Sik Bert
John Falkmann & Bert Kock
de OelewappersHertog Edwin & Sik Koen
Edwin de Ruijter & Koen Prinsen
de SpanvöggelMarkies Robert & Rentmeester Martin
Robert Schmidt & Martin Olde Weghuis
de MarkloawenGraaf Martin, Gravin Evelyn & Sik Patrick
Martin Oolderink, Evelyn Oolderink & Patrick Roord
de Blaanke BoeskeulkesVorst Chiel & Sik Daan
Chiel Beckmann & Daan Loohuis
de ThijdarrenOpperdar Peter & Sik Michel
Peter Kortebein & Michel Haghuis
de GlasbloazersVorst Peter & Sik Ferry
Peter Bruggink & Ferry Frek
de VennemuskesJonkheer Milan & Secondant Gerard
Milan Pothof & Gerard van Gulijk
BarrakkusOpperkrot Bas
Bas Vollenbroek
KameraddraaiersHeinry uit O
Henry Smelt
Jan Kip trofee:Geert Christenhusz

2008

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Treuf & Sik Ollie
Frank Reuver & Olaf Bos
de OelewappersHertog Gerard & Sik Fred
Gerard Niehuis & Fred Lübbers
de MarkloawenGraaf Bruno, Gravin Monique & Sik Juha
Bruno van den Heuvel, Monique Wekking & Juha Kallio
de Blaanke BoeskeulkesVorst Jaap & Sik Paul
Jaap Loohuis & Paul Geelen
de ThijdarrenOpperdar Rudolf & Sik Wouter
Rudolf & Wouter van der Bles
de GlasbloazersVorst Klaus & Sik Ronald
Klaus Lemke & Ronald van de Vegte
de VennemuskesJonkheer André & Secondant Marcel
André Oude Spraaksté & Marcel Collet
BarrakkusOpperkrot Aldi
Aldi Oonk
KameraddraaiersSnoep Dogg & Sick Brain
Bruce Rinsampessy & Brian Smith
Jan Kip trofee:Blaanke Boeskeulkes

2007

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Robert & Sik Peter
Robert Monninkhoff & Peter Velner
de OelewappersHertog Ronnie & Sik Rob
Ronnie Evers & Rob
de MarkloawenGraaf Maurice, Gravin Rianne & Sik Robin
Maurice Jansen, Rianne Poorthuis & Robin Spit
de Blaanke BoeskeulkesVorst Ramon & Sik Maus
Ramon Verbeek & Maurice Gort
de ThijdarrenOpperdar Bennie & Sik Robert
Bennie van Benthem & Robert Garnier
de GlasbloazersVorst Pascal & Sik Remon
Pascal Breukers & Remon Post
de VennemuskesJonkheer Robin & Secondant Bert
Robin Huisken & Marcel Collet
CV SchuddebuikBaron Michel & Lakei Niek
Michel de Gunst & Niek Tönis
BarrakkusOpperkrot Janneke
Janneke Wolbers
KameraddraaiersSpace Gordon
Jan Kip trofee:Tonnie Seiger

2006

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Könes & Sik Niek
Koen Groenewold & Niek Schothuis
de OelewappersHertog René & Sik Frank
René van der Zanden & Frank
de MarkloawenGraaf Patrick, Gravin Monique & Sik Max
Patrick Roord, Monique van Olffen en Marcel Bakker
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bas & Sik Hugo
Bas Siers & Hugo Essink
de ThijdarrenOpperdar Michel & Sik Joost
Michel Haghuis & Joost Vrielink
de GlasbloazersVorst Erik & Sik Stephan
Erik Franke & Stephan Egberink
de VennemuskesJonkheer Harry & Secondant Rob
Harry Liedenbaum & Rob Keizer
CV SchuddebuikBaron Thijs & Lakei Jordy
Thijs Bosch & Jordy Monninkhof
BarrakkusOpperkrot Edwin
Edwin Tangenberg
KameraddraaiersIjskoningin Simone
Simone
Jan Kip trofee:Marcel Willemsen

2005

Hoogheden:
de KadolstermennekesPrins Henk & Sik Albert
Henk Noordman & Albert Kip
de OelewappersHertog Hennie & Sik Roy
Hennie Klumper
de MarkloawenGraaf Juha, Gravin Ana Maria & Sik Richard
Juha Kallio, Ana Maria van Gemmert en Richard van Gemmert
de Blaanke BoeskeulkesVorst Bart & Sik Thijs
Bart Snuiverink & Thijs Padberg
de ThijdarrenOpperdar Randolf & Sik Gerard
Randolf Hampsink & Gerard Oude Spraaksté
de GlasbloazersVorst Ronald & Sik Jos
Ronald van de Vegte & Jos Bruns
de VennemuskesJonkheer Edwin & Secondant Hans
Edwin Timmers & Hans Lubbers
CV SchuddebuikBaron Henk & Lakei Robert
Henk Hesselink & Robert de Gunst
BarrakkusOpperkrot Remco
Remco van Essen
KameraddraaiersSjeik Polly
Jan Kip trofee:Herman Cramer


Oldenzaal was in 1954 de eerste Overijsselse plaats met een carnavalsvereniging (De Kadolstermennekes) en een carnavalsoptocht, die binnen enkele jaren tienduizenden mensen op de been bracht. In 1960 volgde Losser. Bij de optocht in Oldenzaal in 1968 oversteeg het aantal toeschouwers de honderdduizend, waren er 120 wagens en 14 muziekkorpsen, afkomstig uit heel Twente.

In 1967 schreef de in Venlo geboren Jo Veugelers, journalist bij de Twentsche Courant, een artikel over het carnaval in Twente en met name in Oldenzaal. Het is een terugblik op het eerste decennium carnavalsvieren in Twente en vormt een mooi tijdsdocument:

Carnaval in Twente (1967)
door Jo Veugelers (Jaarboek Twente 1967)

Het schrijven over Carnaval in Oldenzaal (en elders in Twente) geheel en al buiten de carnavalstijd, is een hachelijke zaak: allereerst loopt de auteur bij alle serieuze bedoelingen het risico dat hij niet ernstig wordt genomen. In de tweede plaats bestaat het gevaar dat de lezer wel de auteur, maar niet het onderwerp serieus neemt, ten derde ligt er de mogelijkheid, dat zowel de auteur als het onderwerp wél zwaar worden opgevat, maar dat de lezer zich niet serieus genomen acht door de schrijver, omdat velen het prediken van carnaval beschouwen als een dwaze onderneming, die slechts aan zotten is besteed. En welke Twent wil in ernst voor zot gehouden worden? Dat we ons in dit ietwat eerbiedwaardige boek desondanks met het Carnaval in Oldenzaal en in Twente bezig houden is niet de schuld van de auteur, maar van de samenstellers van dit boek, die het toch wel een geschikt onderwerp vonden. Dat de auteur dankbaar op hun uitnodiging is ingegaan, is zijn enige fout, welke overigens bewijst dat hij het Carnaval in Twente genegen is en dat hij graag de ruiten wil leveren, die de tegenstanders van het Carnaval wat hem betreft in mogen werpen.

Carnaval in Oldenzaal 1967


Een vreemd verschijnsel eigenlijk, dat Oldenzaalse Carnaval! Een verschijnsel dat verklaring behoeft. Een tegenstander van het Carnaval in Twente is met die verklaring snel gereed: hij zegt eenvoudig dat het een uitvinding is van plaatselijke tappers en regionale brouwerijen. Deze verklaring is niet alleen zouteloos, ze is bovendien onwaar en niets is Carnaval (ook het Oldenzaalse) zo vreemd als onwaarheid. Dat de verklaring onwaar is, bewijzen om het hardst de folkloristen en andere geschiedvorsers. Twente en Salland vierden honderden jaren geleden de Vastenavond reeds. Oude liederen, waarbij de rommelpot werd gespeeld, zijn door de eeuwen overgeleverd. Bestaat er niet een oud Marke-boek, waarin gesteld werd, dat de "upper ten" der Marke hun "vastenavondbier" niet langer uit de Markekas mochten betalen? En bestaat niet nog altijd de oude traditie dat men op de dag voor Aswoensdag uit klootschieten gaat, om daarna de buik nog eenmaal te spannen met worst, bier en klare voor de vastentijd begint. Welnu dan: waar is de snoodaard, die durft beweren, dat Carnaval in Twente een importverschijnsel is?

Dat de eigentijdse vormgeving van het Vastenavond feest, zoals die een twaalftal jaren geleden in Oldenzaal voor het eerst werd geprobeerd, bepaalde verschijnselen van elders heeft overgenomen, zal niemand ontkennen. Naar Munsters, Rijnlands en Zuid-Nederlands voorbeeld is gestalte gegeven aan prinsen, vorsten, raad van elf, aan pronkerige zittingen. De verkleedpartijen behoefde men zeker de Oldenzaler niet meer te leren: vele jaren voor de oorlog vierde hij al zijn Vastenavond vermomd en wel; hij behoefde slechts de aansporing om in zijn vermomming naar buiten te treden.

Het waren de Kadolstermennekes van Oldenzaal, die deze aansporing gaven (De term "Kadolstermenneke" is eigenlijk de oud-Oldenzaalse benaming voor het winterkoninkje. De heer Martin ter Laak is de naamgever van de Carnavalsvereniging). Uitgedost met hoge hoeden, als liepen zij achter hun eigen begrafenis aan, gingen elf dapperen een twaalftal jaren geleden voorop in een uitbundig opgezet openbaar feest, waarvoor men naar goed gebruik tevoren de geestelijkheid had geraadpleegd, opdat er niet iets zou worden ondernomen, dat gevoeligheden zou raken. De jaren door is de verschijningsvorm van dit eerste openbare Oldenzaalse Carnaval eigener geworden. Bonter, extroverter. De elf raadsleden lopen niet langer achter hun eigen begrafenis aan, maar gaan telkenjare voorop in een flonkerend feest van dwaasheid, waarvan de zuiderling, die er toevallig getuige van is met de ogen knippert.

Het zal in dit jaarboek, dat immers een Twents jaarboek is, geen nadere uitleg behoeven, waarom juist in Oldenzaal, dat zich met de erenaam "stedke van plezeer" mag sieren, dit feest een goede voedingsbodem vond. Waarom de stedelijke overheden juist in dit plezierige stadje met verve het feest mee gingen spelen, door telkenjare afstand van de macht te doen voor drie dwaze dagen en als ambteloze burger mens met de mensen te zijn.

Carnaval in Oldenzaal 1967
In Oldenzaal werd het Carnaval het spel, waarin de vierders afstand namen van zichzelf, om met zichzelf en met alle betrekkelijkheden, waaraan het dagelijkse leven zo rijk is, de goedmoedige spot te drijven. Het feest werd de narrenspiegel, waarin men zichzelf mocht herkennen zonder de zwaarwichtigheden, waarmee men zich het jaar door omhing en waarmee men zich camoufleerde. Het werd een feest van de echte waarheid, een douche, die het stof van twaalf maanden zorgen afspoelde.

En ai, zeg nu niet, slechts afgaande op uiterlijkheden, dat het Oldenzaalse Carnaval is afgekeken van het Zuiden of van het Munsterse land. Zou het zo zijn, dan zou het iets onechts wezen en door de alles onthullende tijd als vreemd element zijn ontmaskerd en aan de mislukking prijsgegeven. Dat het georganiseerde Carnaval in Oldenzaal nu reeds zijn dertiende jaar beleeft en van jaar tot jaar is toegenomen ook in wijsheid en omvang, bewijst voldoende de eigenheid ervan.

De kenner van het Carnaval zal deze eigenheid spoedig ontdekken. Het feest moge lijken op het zuidelijke, in zich toont het een diep verschil daarmee. Dat verschil zit in de gereserveerdheid, waarmee het wordt begaan. Anders dan de zuidelijke carnavallist, die zonder zich een ogenblik te bedenken in de maalstroom der zotheid springt, wil de Twentse carnavalvierder allereerst afwachten, welke pap hem wordt voorgezet. Weliswaar consumeert hij die brei met gretigheid, maar hij aarzelt even, haar mede te bereiden. Die aarzeling is een pluspunt. Ze is Twents en de Twent eigen, ze past in het Twentse Carnaval. De Twent meent zelfs, dat hij die pap, eenmaal bereid zijnde, zelf niet behoeft te eten. Hij is ervan overtuigd, dat hij haar kan laten stáán. De zuiderling daarentegen meent, dat hij sterven zou, wanneer hij die spijs niet at. De Twentenaar (en met name de Oldenzaler, omdat dit verhaal zich nu eenmaal om het Oldenzaalse Carnaval concentreert) doet telkenjare alsof de Carnavalspap, wanneer ze op het vuur staat, hem niet aangaat. Hij zal daar even gek wezen. Hij zal zich bloot geven. Ook nog nooit. Maar niet zodra is het kooksel geserveerd aan het begin van de drie dolle dagen, of hij eet mee. Eerst met kleine beetjes en vooral goed om zich heen kijkend, of de anderen het ook doen. En pas dán geeft hij zich over aan het kostelijke gerecht van de humor.

Die aarzeling hoort bij het Oldenzaalse Carnaval. Ze is telkenjare merkbaar en ze hoort bij het spel, dat tenslotte toch uitloopt in een overgave door iedereen aan het plezier. Het bewijs van deze aarzeling staat ieder jaar opnieuw honderdduizend man sterk langs de straten, wanneer in Oldenzaal de bonte optocht trekt. Vergeefs zal men langs de weg zoeken naar meedeiners. De menigte beschouwt de stoet met dezelfde ingetogenheid, waarmee men een missie-optocht beziet, althans, zij doet alsof. Beleeft de Oldenzaler het plezier van de stoet dan niet? Welzeker doet hij dat. Maar hij verdrinkt in de massa-van-buiten, de eendagstoeristen, die zich aan het Oldenzaalse verschijnsel komen vergapen en hij is zo gek niet, dat hij zich tegenover hen bloot geeft.

Carnaval in Oldenzaal 1967
Maar wanneer maandag de kinderoptocht door de straten trekt en het officiële carnavalsgewoel twee dagen geduurd heeft, geeft hij zijn aarzeling op en verklaart hij zich gewonnen. Dan staat hij te kijken naar de kinderoptocht, deint en zingt mee en is kind met de kinderen. Het carnaval heeft dan zijn overwinning van elk jaar behaald en viert zijn zege tot diep in de dinsdagmorgen.

En op die morgen is het opeens, alsof de Oldenzaler geschrokken is van zijn eigen driestheid. Hij trekt zich terug in de veilige beslotenheid van het gezin, vriendenkring of vereniging om de rest van de carnavals pap, die immers nog reikt tot dinsdagavond, introvert te verwerken, klootschietend of geschaard om de kaarttafel, waarop ruimte genoeg overblijft voor de verse worst, de pullen bier of de laatste liter dubbel gebeide. Dinsdagavond overheerst het oude vastenavondgebruik immers de nieuwe verschijnselen. Het openbare feest is uit. Wanneer bij het Oldenzaalse gemeentehuis het symbool van het Oldenzaalse Carnaval (een bok) plechtig en onder tranen wordt verbrand, geschiedt dat slechts voor een handvol passanten. De pap is op. De Oldenzaler is weer thuis, het is gedaan.

Die reserve, welke op het grote feest speurbaar is, is misschien nog duidelijker waar te nemen in de ontwikkeling der "voorfeesten" zoals die zich in de afgelopen jaren heeft voorgedaan. Men hult zich in de deftige gereserveerdheid van een merkwaardig decorum, dat zeker in de eerste jaren van het Oldenzaalse Carnaval weinig ruimte liet voor humoristische explosies. Niet slechts de Raad van Elf hield zich gereserveerd, een "deftig" carnaval, waarop men zich liever niet costumeerde, dan on-chic. Pas de laatste jaren heeft men de losheid van de boerenkiel ontdekt. "Zie je wel", zeggen de tegenstanders van het Carnaval, "dat ze het uit het Zuiden geïmporteerd hebben want daar immers loopt men met Carnaval liefst in boerenkiel". Nu vragen we : is de boerenkiel de Twent dan vreemd ? Wel neen !

Gereserveerdheid is er ook jaren geweest ten opzichte van de carnavaleske taal. Zo groot was die in de eerste jaren der eigentijdse viering zelfs, dat het eerste Oldenzaalse carnavalslied geschreven was in het Nederlands, ofschoon ontsproten aan een rasecht Oldenzaals brein. In de ontwikkeling van de Oldenzaalse carnavalstaal bespeurt men de jaren door dezelfde gereserveerdheid, die overwonnen moest worden. Zij werd losser, spontaner, echter. En wie nu op een Oldenzaalse Carnavalsavond in de stichelton (het carnavaleske spreekgestoelte) de Oldenzaalse wijsheden hoort verkondigen in een verrukkelijke fontein van humor, weet, dat dit het echte Oldenzaal is, dat in het Carnaval zijn oude feestlustige. dansende hart teruggevonden heeft.

En neem eens de liederenschat, waarmee het Oldenzaalse Carnaval de poëzieschat van het Twentse stadje heeft verrijkt! Om het even of zij de oude toren, het weggelopen hondje of de liefde bezingen: zij zijn sprankelende werkstukjes, rechtstreeks voortkomend uit datzelfde danslustige hart. Het wordt officieel niet gedaan, maar men zou deze liederen en de kolderredes uit de stichelton een plaats moeten geven in het archief van de levende Twentse taal en folklore. Zij weerspiegelen de eigen tijd en de eigen geest van de stad beter dan dorre rapporten, die er overigens ook moeten zijn. Maar goed: ze worden officieel niet bewaard. Bij nader inzien is dat misschien toch wel goed. Want ook het vervluchtigen tot niets behoort bij het Carnaval: als de pap op is, moet alles voorbij zijn. Ook dat.

Nu gaat de auteur zich, na het Oldenzaalse carnaval verheerlijkt te hebben, op glad ijs begeven door het stellen van de vraag: geldt dit alles, wat voor Oldenzaal geldt, ook voor andere Twentse en Sallandse steden en dorpen, waar men naar Oldenzaals voorbeeld ook aan het Carnavalvieren is geslagen? Het zal blijken, dat daar waar de geestelijke en historische bodem identiek is met de Oldenzaalse, het eigentijdse Twentse carnaval, mits goed geleid, tot volle wasdom zal komen. En eenieder make nu maar voor zichzelf uit, waar die bodem voor het feest der dwazen geëigend is. De auteur behoudt zich dus alle reserves voor en mijdt elke uitspraak in deze, daarmee bewijzend, dat het bloed, waarmee hij deze regels schrijft, Twents Carnavalsbloed is.

Men hoede zich echter voor het misverstand te menen, dat Carnaval vieren identiek is met het consumeren van grote hoeveelheden spirituele dranken, want niets is minder waar. De narrenspiegel, die men in de carnavalsdagen hanteert is een heldere spiegel, die men weliswaar kan laten flonkeren door hem op te poetsen met een goede borrel of een fris glas bier, maar die door al te veel drinkerijen verdoft en tenslotte versplintert. Carnaval is ook in Twente het feest van waarheid in humor. Wie dat feest verdrinken wil in stromen biers, hij blijve thuis. Hij zal door de mist van de alcohol heen immers de waarheid van het feest niet ontdekken en zijn eigen oprechtheid bezoedelen. Maar we willen nu niet de leermeester uit gaan hangen, immers Carnaval is nog ver. Maar komen doet het. Flonkerender dan verleden jaar. En opnieuw zal dan het spel van de reserve worden gespeeld, Twente, de Twentenaar waardig. Zo moet het zijn.



Degene die dit in het carnavalsweekend nog leest is geen vast geen carnavalsvierder. Een rustige carnaval toegewenst!
(Via: Transisalania - Overijssels allerlei)